FAQ

Co to jest powszechny obowiązek obrony?

Aktualnie nie ma czegoś takiego jak powszechny obowiązek obrony. Ale zgodnie z dokumentami archiwalnymi obrona Ojczyzny jest sprawą i obowiązkiem wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej.

Podstawa prawna: Ustawa o powszechnym obowiązku wojskowym – dokument archiwalny

Aktualnie obowiązkowi ochrony Ojczyzny podlegają obywatele polscy zdolni ze względu na wiek i stan zdrowia do wykonywania tego obowiązku. Obywatel polski będący równocześnie obywatelem innego państwa nie podlega obowiązkowi obrony, jeżeli stale zamieszkuje poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Podstawa prawna: Ustawa o obronie Ojczyzny, Art. 3.

Kto podlega obowiązkowi obrony?

Obowiązkowi pełnienia służby wojskowej, w zakresie określonym w niniejszej ustawie, podlegają obywatele polscy, począwszy od dnia, w którym kończą 18 lat życia, do końca roku kalendarzowego, w którym kończą 60 lat życia, a posiadający stopień podoficerski lub oficerski – 63 lat życia

Podstawa prawna: Ustawa o obronie Ojczyzny, Art. 5. Pkt 1

Kto nie podlega obowiązkowi obrony?

Obowiązkowi służby wojskowej nie podlegają osoby wymienione w ust. 1, które zostały uznane ze względu na stan zdrowia za trwale niezdolne do tej służby.

Obowiązkowi służby wojskowej nie podlegają kobiety w ciąży oraz w okresie 6 miesięcy po porodzie, a także osoby:

• sprawujące opiekę nad dziećmi do lat 8;
• sprawujące opiekę nad:
  • dziećmi od lat 8 do 18,
  • osobami obłożnie chorymi,
  • osobami, wobec których orzeczono trwałą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2023 r. poz. 208, 337, 641 i 1429),
  • osobami, wobec których orzeczono całkowitą niezdolność do pracy oraz samodzielnej egzystencji na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, 1429 i 1672),
  • osobami zaliczonymi do znacznego stopnia niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 44) – jeżeli osoby te wspólnie z nimi zamieszkują i opieki tej nie można powierzyć innym osobom.

Podstawa prawna: Ustawa o obronie Ojczyzny, Art. 5. Pkt. 2-3

Czym jest Obowiązkowa zasadnicza służba wojskowa?

Aktualnie nie ma obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej. Jednak może być ona wprowadzona przez Prezydenta RP:

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Rady Ministrów, wprowadza, w drodze rozporządzenia, obowiązek pełnienia zasadniczej służby wojskowej, określając termin jej rozpoczęcia i zakończenia, z uwzględnieniem potrzeb Sił Zbrojnych.

Podstawa prawna: Ustawa o obronie Ojczyzny, Art. 152.

Jak długo trwa Obowiązkowa zasadnicza służba wojskowa?

Czas trwania obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej wynosi 9 miesięcy.

W przypadkach gdy wymaga tego konieczność zapewnienia obrony lub bezpieczeństwa państwa, Rada Ministrów może przedłużyć, w drodze rozporządzenia, czas trwania obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej o okres nieprzekraczający łącznie 6 miesięcy.

Podstawa prawna: Ustawa o obronie Ojczyzny, Art. 153.

Czy odbycie służby wojskowej innego rodzaju jest równoznaczne ze spełnianiem obowiązku odbycia zasadniczej służby wojskowej?

Równoznaczne ze spełnianiem obowiązku odbycia zasadniczej służby wojskowej przez osoby podlegające obowiązkowi jej odbycia jest odbycie dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej albo pełnienie terytorialnej służby wojskowej przez okres co najmniej 3 lat albo pełnienie służby w aktywnej rezerwie przez okres co najmniej 4 lat.

W przypadku wprowadzenia obowiązku odbywania zasadniczej służby wojskowej osoby pełniące dobrowolną zasadniczą służbę wojskową:

1) które zdecydowały się na jej ukończenie, nie podlegają obowiązkowi odbycia zasadniczej służby wojskowej;

2) które przerwały pełnienie dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej, podlegają obowiązkowi odbycia zasadniczej służby wojskowej.

Podstawa prawna: Ustawa o obronie Ojczyzny, Art. 154.

Kto podlega zasadniczej służbie wojskowej?

Do odbycia obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej kwalifikuje się osoby uznane za zdolne do tej służby, posiadające wykształcenie co najmniej podstawowe, z wyłączeniem wykształcenia uzyskanego w szkole specjalnej, oraz które nie ukończyły 35 roku życia.

Podstawa prawna: Ustawa o obronie Ojczyzny, Art. 155.

Jakie są kategorie wojskowe?

Ustala się następujące kategorie zdolności do czynnej służby wojskowej, z wyłączeniem zawodowej służby wojskowej:

• kategoria A – zdolny do służby wojskowej, co oznacza zdolność do odbywania lub pełnienia określonego rodzaju służby wojskowej, o której mowa w art. 129, a także zdolność do odbywania służby zastępczej;
• kategoria B – czasowo niezdolny do służby wojskowej, co oznacza przemijające upośledzenie ogólnego stanu zdrowia albo ostre lub przewlekłe stany chorobowe, które w okresie do 24 miesięcy od dnia badania rokują odzyskanie zdolności do służby wojskowej, o której mowa w pkt 1, w czasie pokoju;
• kategoria D – niezdolny do służby wojskowej, o której mowa w pkt 1, w czasie pokoju, z wyjątkiem niektórych stanowisk służbowych przeznaczonych dla terytorialnej służby wojskowej;
• kategoria E – trwale i całkowicie niezdolny do służby wojskowej, o której mowa w pkt 1, w czasie pokoju oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.

Podstawa prawna: Ustawa o obronie Ojczyzny, Art. 58

Ogólnie o wojsku polskim

Kto jest zwierzchnikiem sił zbrojnych RP?

Najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych RP jest Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.

Podstawa prawna: Ustawa o obronie Ojczyzny, Art. 24. Pkt 1

Kto dowodzi siłami zbrojnymi RP?

Siłami Zbrojnymi RP w czasie pokoju dowodzi w imieniu Ministra Obrony Narodowej Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

Jakie są rodzaje sił zbrojnych RP?

W skład Sił Zbrojnych RP wchodzą 5 rodzajów wojsk:

• wojska lądowe
• siły powietrzne
• marynarka wojenna
• wojska specjalne
• wojska obrony terytorialnej (WOT)

Podstawa prawna: Ustawa o obronie Ojczyzny, Art. 15. Pkt 1

Jakie są akademie wojskowe w Polsce?

Akademia Sztuki Wojennej, al. Gen. A. Chruściela 103; 00-910 Warszawa

Wojskowa Akademia Techniczna, ul. gen. Sylwestra Kaliskiego 2; 00-908 Warszawa 49

Akademia Marynarki Wojennej, ul. Śmidowicza 69; 81-103 Gdynia

Akademia Wojsk Lądowych, ul. Czajkowskiego 109; 51 – 150 Wrocław

Lotnicza Akademia Wojskowa, ul. Dywizjonu 303 nr 35; 08-521 Dęblin

Jakie są szkoły podoficerskie w Polsce?

Szkoła Podoficerska Wojsk Lądowych, ul. Wojska Polskiego 86/90; 60-628 Poznań

Szkoła Podoficerska Sił Powietrznych, ul. 2 Pułku Kraków 5; 08-521 Dęblin

Szkoła Podoficerska Marynarki Wojennej, Lędowo 1 N; 76-271 Ustka

Jakie są jednostki wojskowe (specjalne) w Polsce?

Jednostka Wojskowa Komandosów

Jednostka Wojskowa GROM

Jednostka Wojskowa AGAT

Jednostka Wojskowa FORMOZA

Jednostka Wojskowa NIL

Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych