1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej. Ustawa została opublikowana w Dzienniku Ustaw w dniu 23 grudnia 2024 roku. Ustawa uzupełnia i porządkuje działania, mające na celu przygotowanie podmiotów ochrony ludności do reagowania w czasie pokoju, stanu wojennego i wojny.
Ustawa w pigółce:
- rząd będzie przeznaczać rocznie nie mniej niż 0,3 proc na OC
- celem ustawy jest wypełnienie społecznego zapotrzebowania na bezpieczne i odporne środowisko cywilne w kontekście zagrożeń militarnych i pozamilitarnych
- za ochronę ludności ma odpowiadać minister właściwy do spraw wewnętrznych
- nowym podmiotem w systemie będzie Rządowy Zespół Ochrony Ludności – organ opiniodawczo-doradczy administracji rządowej
- powstanie korpus ochrony cywilnej, w skład korpusu ma wchodzić:
- personel obrony cywilnej (osoby, które otrzymały przydział mobilizacyjny obrony cywilnej, osoby powołane do służby w obronie cywilnej w drodze zaciągu ochotniczego, członkowie krajowej rezerwy obrony cywilnej powołani do służby w obronie cywilnej, strażacy Państwowej Straży Pożarnej)
- krajowa rezerwa obrony cywilnej (funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Krajowej Administracji Skarbowej, Służby Celno-Skarbowej, Straży Marszałkowskiej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Centralnego Biura Antykorupcyjnego – są na zaopatrzeniu emerytalnym, którzy nie podlegają obowiązkowi służby wojskowej i nie posiadają przydziałów organizacyjno-mobilizacyjnych)
- samorządy będą musiały sporządzić plany zawierają:
- liczbę osób przewidzianych do ewakuacji na danym obszarze,
- wykaz dóbr kultury i dziedzictwa narodowego przewidzianych do ewakuacji na danym obszarze,
- wykaz dróg i linii kolejowych przewidzianych do wykorzystania podczas ewakuacji,
- wykaz miejsc zakwaterowania przygotowanych na potrzeby przyjęcia ludności ewakuowanej,
- wykaz niezbędnych sił i środków transportowych niezbędnych do przeprowadzenia ewakuacji na danym obszarze
Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej opiera na siedmiu filarach:
- System ostrzegania i alarmowania. Ustawa ma nakładać na organy ochrony ludności obowiązek dotyczący organizacji systemów monitorowania zagrożeń oraz powiadamiania, ostrzegania i alarmowania ludności w przypadku wystąpienia zagrożeń. Ma powstać krajowy system łączności i komunikacji na potrzeby ochrony ludności. Rząd chce rozwijać nowoczesne systemy ostrzegania i alarmowania np. EWS GALILEO.
- Ewakuacja i przyjęcie ludności. Ustawa stworzy system przygotowania i realizacji masowych ewakuacji ludności oraz wyznaczania i przygotowania miejsc doraźnej dyslokacji.
- Schrony i ukrycie dla ludności. Ustawa ma stworzyć system ewidencji, utrzymania i budowania schronów i ukryć doraźnych na potrzeby ludności, a także zapewnić istotne wsparcie finansowe realizacji tych przedsięwzięć. – Wprowadzimy jasne i bezpieczne kryteria prawa budowlanego, określające jak mają być budowane nowe obiekty oraz określone wymagania dla tymczasowych miejsc ochrony ludności – przekazało MSWiA.
- Wzmacnianie społecznej odporności. Istotnym elementem regulacji jest przygotowanie społeczeństwa do właściwych zachowań w sytuacjach zagrożenia i umiejętności samoochrony. Ma to nastąpić poprzez zwiększenie świadomości ryzyka, organizowanie szkoleń i ćwiczeń oraz instruowanie obywateli o zasadach postępowania w sytuacjach kryzysowych. Rząd ma się bardziej zaangażować w społeczne kampanie informacyjne. Budowanie zasobów i struktur ochrony ludności i obrony cywilnej. Ustawa zdefiniuje strukturę i rolę organów ochrony ludności na różnych szczeblach administracyjnych, takich jak gmina, powiat, województwo, kraj – określających zadania, kompetencje i współpracę. Zawierać będzie również regulacje dotyczące tworzenia i utrzymywania zasobów ochrony ludności.
- Funkcjonowanie ochrony ludności w czasie wojny. Ustawa wskaże sposoby funkcjonowania systemu ochrony ludności w stanie wojennym, w czasie wojny formule obrony cywilnej.
- Finansowanie ochrony ludności i OC – minimum 0,3 proc. PKB, część ma być finansowana z budżetu MSWiA, a część z budżetu wojewodów.
Więcej na temat ustawy można przeczytać na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/samorzad/ochrona-ludnosci-i-obrona-cywilna,525482.html
Link do ustawy: